1 Aralık Dünya AIDS günü nedeni ile gözler bir kez daha son yılların en korkutan bulaşıcı hastalığına çevrildi. Dünyada her gün 14 bin kişiye AIDS e neden olan HIV virüsü bulaşırken, tahlilci hap firmaları, bu hastalıkla mücadelede etkili olacak yeni hap ve aşıları ilerletmek ve hastaların hizmetine arzetmek için zamana karşısında yarışıyor.
Günümüzde gelişmiş ülkelerin yanı sıra, Asya ve Afrika daki böylece çok ülkede ciddi bir salgın boyutuna ulaşan AIDS e karşısında mücadele sürekli sürüyor. Analist Ilaç Firmaları Derneği (AİFD), tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de görülen AIDS hastalığı için 82 yeni hap adayı ve aşı adayı üstünde çalışma yapıldığını açıkladı.
Bunlar aralarında yer alan 18 yeni aşı ve 36 antiviral ilacın ise klinik araştırma ya da Amerikan Gıda ve Hap Kurumu nun (FDA) incelemesi aşamasında olduğu belirtiliyor.
AİFD den alınan bilgilere kadar, geliştirilme aşamasında olan aşılardan biri, AIDS e niçin olan HIV virüsü ile çaba edebilmek için genel bağışıklık sistemini güçlendirmeyi hedefliyor. Bir diğeri ise hücrenin yüzeyinde koruyucu bir katman oluşturarak HIV in içeri girmesini engelliyor.
Bir öteki çalışmada ise bağışıklık reaksiyonunu sağlamlaştırmak için yeni bir teknoloji olan gen tedavisi uygulanıyor.
Dünyanın dört bir köşesindeki laboratuarlarda çalışan bilim insanları AIDS e karşı etkin tedaviler geliştirebilmek için zamana karşı yarışıyorlar. Halen araştırmacı ilaç firmalarının üstünde çalıştıkları ilaçların araştırma – geliştirme çalışmaları tamamlandığında AIDS hastalığına aleyhinde son derece etkili yeni nesil ilaçların ortaya çıkacağı kaydediliyor.
AIDS hastalarının yaşam süresi beklentisi bundan böyle 15 sene
AIDS hastalığına niçin olan HIV virüsünün 25 yıl önce başta teşhis edilmesinden bu yandan bu hastalığın tedavisi için 86 hap geliştirildi. AIDS e karşı ilk hap ise virüsün tanı edilmesinden 6 yıl sonra, 1987 yılında hastalara sunuldu. Bugün ise laboratuar çalışmaları yürütülen 82 ilaç ve aşı adayı bulunuyor. Bu adaylardan bir kısmının hap haline gelerek hastalara sunulmasıyla AIDS ile mücadelede önemli bir yol dargın olunacak.
Amerika Birleşik Devletleri nde yayımlanan Ulusal Afiyet Kurumu (NIH) raporuna tarafından, proteaz inhibitörlerinin (HIV bulaşmış hücrelerin virüsün yeni kopyalarını üretmelerini engelleyen bir anti-HIV ilaç grubu) hastalara sunulduğu ve kombine hap tedavisinin kullanılmaya başlandığı 1990 lı yılların ortalarından bu yandan ABD de AIDS den kaynaklanan ölüm oranı %70 azaldı. Milletlerarası saygın bir tıp dergisi olan New England Journal of Medicine de 2001 yılında yayımlanan bir alıştırma, yeni tedavilerin hastaneye yatışları ve toplam bakım maliyetlerini de azalttığını ortaya koydu.
Yapılan yoğun araştırmalar ile HIV virüsünün gizemi çözülmeye çalışılırken hastalığın ilk tanımlanmasından bugüne kadar geçen sürede geliştirilen ilaçlar ile hastalarının yaşam süresinin uzaması uyarı çekiyor.
Türkiye de de artıyor
HIV/AIDS hastalığı ilk önce 1985 yılında görüldüğü Türkiye de de epeyce seri bir büyüme gösteriyor. 1992 yılına dek her sene 30 lu rakamlarda olan yeni hasta sayıları, 2000 li yılların başından itibaren 150-200 lü rakamlara ulaştı. Sıhhat Bakanlığı nın Aralık 2005 verilerine kadar, yalnızca 2005 yılı içinde 332 yeni olgu teşhis edildi. Yine Sağlık Durumu Bakanlığı verilerine kadar Aralık 2005 itibarı ile Türkiye de 2254 HIV/AIDS hastası bulunuyor. Bu hastaların 588 i AIDS basamağına ulaşmış durumda. 1666 kişi ise HIV virüsü taşıyor. HIV enfeksiyonuna ülkemizde en sık 15-49 yaş arasında rastlanıyor. Hastalık erkeklerde %68.6, kadınlarda ise %31.4 oranında görülüyor.
Gelişmekte olan ülkelerde büyük bir sağlık tehditi oluşturuyor
Tedavi sürecinde bahşedilen büyük mücadelelere karşın, AIDS dünya genelinde ve özellikle de Afrika, Çin, Rusya ve Hindistan da çoğalan bir sağlık tehditi olmaya devam ediyor.
Hap firmaları, gelişmekte olan ülkelerdeki sağlık durumu hizmetlerini iyileştirmek ve AIDS le mücadeleye desteklemek amacıyla 1998 yılından beri 411 milyar doların üstünde katkı yaptılar. Uygulamaya konulan projeler arasında HIV/AIDS kliniklerinin yapılması, AIDS eğitim ve önleme programları, HIV in anneden çocuğa bulaşmasını engellemeye karşın programlar, AIDS ve ilgili hastalıklara yönelik ilaçların bağışlanması yer alıyor.
Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Programı na (UNAIDS) göre, 2004 yılında dünyada yaklaşık beş milyon yeni HIV enfeksiyonu –– meydana gelirken, dünyada yaklaşık 3 milyon birey bu hastalıktan öldü.
AIDS hastalığı dünyada birincil kez 1981 yılında Amerika Birleşmiş Devletleri nde bir grup erkekte ve Haiti den gelen göçmenlerde rastlandı. Tüm dünyada ise bugüne dek 20 milyondan fazla insanı öldürdüğü ve yaklaşık 40 milyon kişiye bulaştığı belirtiliyor. ABD de HIV virüsü taşıyanların sayısının ise 1,1 milyon kişiye ulaştığı tahmin ediliyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder