Fistül nedir?
Makat etrafında, akıntıya yol açan, cilt ile bağırsak arasındaki bir tünel oluşumudur.
Bu hastalığın sebebi nedir?
Makatın etrafındaki yumuşak doku içinde salgı bezleri vardır. Bu bezler ürettikleri salgıyı bağırsağın son kısmına boşaltırlar; dolayısıyla bezler ile makat aralarında kanallar vardır. Eğer bu bezler iltihaplanır ve çıban oluşursa bir şekilde apse boşalacaktır. Bu boşalma ya kendiliğinden apsenin cilde açılması ile olur ya da cerrah ameliyatla boşaltır. Her iki durumda da zaten bezlerin bağırsağın içine kanalı varken üstelik cilt ile birleşir, böylece bağırsakla cilt aralarında tünel oluşmuş olur.
Belirtileri nelerdir?
Fistül hastalarının en sık şikayeti irinli akıntıdır. Bu sızıntı ara sıra bir iki damla ile iç çamaşırın kirlenmesi biçiminde olabileceği gibi günde birkaç kez iç çamaşırı değiştirmek gerektirecek değin pozitif olabilir. Bu akıntılar cildi tahriş ettiği için kaşıntı olabilir. Ara Sıra akış kırmızı olunca kanama zannedilebilir.
Tanı nasıl yapılır?
Teşhis epeyce kolaydır. Sadece tetkik bile yeterlidir. Akıntının kesildiği zamanlarda ya da fistül deliğinin makatın içinde kaldığı hastalarda bazı görüntüleme tetkikleri yapmak gerekebilir.
Hangi tetkikleri yaptırmak gerekir?
Hastalığın yaygınlığı, fistül yolunun nereye gittiği, içerde bir abse odağı olup olmadığı yada diğer bir hastalık nedeniyle fistül olup olmadığını devretmek için MR ve kolonoskopi gibi bazı tetkikler yapılabilir.
Kolonoskopi yaptırmak gerekir mi?
Eğer kolay fistül ise, altta yatan başka bir hastalık düşünmüyorsak kolonoskopi yapılmayabilir. Lakin tekrarlamış fistül ise ya da altta yatan diğer bir hastalık olduğundan üzüntü ediyorsak kolonoskopi yaptırmak yararlıdır.
MR çekilmesi durum mı?
Her fistül hastası için MR çektirmek şart değildir. Fakat her tarafta etmiş fistüllerde, derin dokularda abse olduğu düşünüldüğünde, fazla ağızlı fistül varsa MR çektirmek faydalıdır.
Bu belirtiler diğer bir hastalığa ait olabilir mi?
Makat çevresinde aynı şikayetlere yol açan çeşitli hastalıklar vardır. Bu hastalıklar aralarında mayasıl (mayasıl) fazla sık görülür. Bu yüzden bu şikayetler olunca kişi çoğunlukla mayasıl hastalığı olduğunu zanneder. Fakat diğer bir hastalıklar da olabilir. Diğer bir hastalık olup olmadığı oysa tetkik ve tetkikler ile ayırdedilir.
Fistülün tedavisi nedir?
Fistülün tedavisi ameliyattır. Ameliyatta bu iyileşmeyen tüneli ortadan uyandırmak esastır.
Ameliyat yapılmazsa ne olur?
Rahatsızlık devam eder, akıntılar ve cilt tahrişleri ilerler. Arada Bir, uzun yıllar tedavisiz bırakılan fistüller kanserleşebilir.
Fistül başka bir hastalığa döner mi?
Uzun yıllar çare edilmemiş fistüllerde eksik da olsa kanserleşme ihtimali olabilir.
Ameliyattan diğer tedavi yöntemi var mı?
Antibiotikler fistül akıntılarını azaltabilirler fakat hastalığı tamamen iyileştiremezler. Fistül hastalığının esas ve emin tedavisi ameliyattır.
Ameliyatta ne yapılıyor?
Ameliyatın esası bu fistül tünelinin ortadan kaldırılmasıdır. Bu hedef için birden artı cerrahi yöntem vardır. Hangi yöntemin uygulanacağına cerrah karar verir. Ara Sıra bu tünel bir koni biçiminde kesip çıkarılır, ara sıra tünel yalnızca açık yara haline getirilip pansumanlarla iyileşmesi sağlanır. Ara Sıra de makat kaslarını kesecek şekilde fistül çıkarılır.
Ameliyattan sonra makatta kaçırma olur mu?
Fistül yolu makat kaslarının arkasından ilerleyip bağırsağa açıldığı durumlarda, ara sıra makat kaslarını da kesmek gerekir. Fakat bu kesme işlemi yaraya yerleştirilen bir iplik ile uzun vadede yapıldığından makatta kaçırma ihtimali çok azdır. Eğer önceden kaçırma olabileceği öngörülüyorsa ameliyat yöntemi bu duruma kadar planlanır.
Ameliyattan sonra pansuman gerekiyor mu?
Birçok hastada pansumana ihtiyaç olmaz. Ama yarası büyük olan kişiler için makat üstünde kesintisiz bir gazlı bez bulunması iyi olur. Bu kumaş akıntıları emerek çamaşırların kirlenmesini engeller hem de yarayı kuru tutarak iyileşmeye yardımcı olur.
Ameliyat yarası ne kadar sürede iyileşir?
Yaranın büyüklüğüne göre bir hafta ile bir ay arasında değişir.
Ameliyat sonrası hayatımda değiştirme olacak mı?
En Ince Ayrıntısına Kadar adi hayata dönülür. Yalnızca kabız olmamak, dışkılama sonrası yarayı temizlemek yeterlidir. Banyo yapmakta bir sınırlama yoktur. Pansumanlar devam etse bile birey sıradan işini yapabilir.
İşime ne zaman dönebilirim?
Çoğu hasta bir iki gün içinde işine döner. Bazen bu zaman bir hafta olabilir.
Rahatsızlık tekrarlar mı?
Anorektal fistüller baştan edebilir hastalıktır. Çünkü ameliyat sonrası yara iyileşirken kalçaların kapalı olması sebebiyle bere dudakları birbirine temas eder ve cilt şipşak yapışır. Lakin ciltaltı dokular iyileşmeden cildin yapışıp iyileşmesi zaten fistül demektir. Bu yüzden ameliyat sonrası yara iyileşirken hekim ile sıkı bağlantıda almak gerekir.
Hastalığın bitmiş ettiği nasıl kavranabilir?
Öngörülen sürede iyileşmeyen veya iyileştikten daha sonra bitmiş akıntısı başlayan yaralarda hastalığın tekrarladığı söylenebilir. Lakin muayene ile bunu onaylama etmek gerekir.
Hastalığın tekrarlaması halinde tedavisi nasıl yapılır?
Tekrarlayan fistüllerin tedavi de yeniden ameliyattır. Ama bu sefer ameliyat öncesi fistülün tekrarlamasına yol açan bir sebep olup olmadığını görmek için muayene yapılmalıdır.
Dr.Alaattin Öztürk
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder